Centrum Badań Diagnotiq

Centrum Badań Diagnotiq

USG Stawu barkowego

Staw barkowy należy do niestabilnych stawów co zwiększa jego podatność na urazy, w tym złamania i zwichnięcia. Poza tym dolegliwości w obrębie stawu barkowego mogą być powodowane ostrym lub przewlekłym stanem zapalnym. U osób czynnych zawodowo i sportowców, powtarzające się czynności i ruchy w obrębie stawu barkowego, mogą doprowadzić do bolesnych zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych. Wspólną komponentą opisanych sytuacji jest ból i ograniczenie ruchomości różnego stopnia, nasilające się w określonych ruchach ramienia. W zależności od miejsca i stopnia uszkodzenia, ból występuje podczas wykonywania określonych czynności. Często niemożliwe jest uniesienie ręki powyżej pewnego poziomu, tym samym utrudnione jest mycie głowy, zapięcie stanika, zawieszenie firanki. Ból może być silny i kłujący, a także nasilający się w nocy utrudniający zaśnięcie. Ponadto może współwystępować obrzęk, zaczerwienienie i wzmożone ucieplenie. Ultrasonografia znakomicie nadaje się do oceny struktur miękkich, takich jak mięśnie i ich przyczepy do kości, ścięgna, torebka stawowa, błona maziowa, więzadła i chrząstki.

Ilustracja przedstawia mięśnie i ich przyczepy w obrębie prawego stawu barkowego od strony tylnej.

Poszukujemy źródła zespołu bolesnego barku, które może być związane z:

  • urazami mechanicznymi (zarówno długoczasowe przeciążenia jak i jednorazowe, krótkotrwałe epizody, jak szarpnięcie czy podniesienie ciężkiego przedmiotu) – uszkodzeniom mogą ulec struktury miękkie, jak chrząstka stawowa, aparat więzadłowy i przyczepy mięśniowe oraz elementy kostne
  • procesem zapalnym o różnej etiologii, m. in. reumatoidalne, łuszczycowe, dna moczanowa
  • zmianami zwyrodnieniowymi
  • długotrwałym bezruchem (unieruchomienie po złamaniu, siedzący tryb życia, praca w niewygodnej pozycji)
  • chorobami neurologicznymi i uciskami na nerwy
  • chorobami onkologicznymi (rzadko)

Najczęściej obserwowane patologie dotyczą stożka rotatorów. Tworzy go kompleks torebkowo-więzadłowy oraz ścięgna 4 mięśni: podłopatkowego, nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego i obłego mniejszego. Badanie usg potrafi rozróżnić częściowe uszkodzenie od całkowitego zerwania i dość szczegółowo określić jego zakres – pełno- i niepełnościenne.

 

Pełnościenne zerwanie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego (strzałki).

 

Niepełnościenne uszkodzenie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego ze złamaniem kości ramiennej (strzałka).

Dużą przewagą badania ultrasonograficznego nad innymi badaniami obrazowymi jest możliwość oceny dynamicznej, czyli w trakcie wykonywania określonego ruchu. Umożliwia to m. in. zdiagnozowanie zespołu ciasnoty podbarkowej. Przeciążone mięśnie stożka rotatorów podciągają ku górze głowę kości ramiennej, zmniejszając przestrzeń podbarkową. W następstwie dochodzi do ucisku kaletki podbarkowej i ścięgien mięśniowych. Objawy dodatkowo mogą być nasilone przez zmiany zwyrodnieniowe i kształt wyrostka barkowego łopatki (haczykowaty ma największy wpływ).

Nieodzowną częścią badania jest ocena mięśnia dwugłowego ramienia i stawu barkowo-obojczykowego. W wielu jednostkach chorobowych pojawia się płyn, który jest łatwo dostępny w badaniu, można określić jego charakter i lokalizację.

Zerwany kikut ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia (strzałka)
z wysiękiem w pochewce.

USG Doppler

Niewątpliwie, najczęstszą chorobą przewlekłą naczyń tętniczych jest miażdżyca (arterioskleroza). Proces miażdżycowy, w mniejszym bądź większym stopniu, dotyka każdego dorosłego. Tworzenie się blaszki miażdżycowej w świetle naczynia trwa powoli i podstępnie, przez wiele lat nie dając objawów. W krajach wysokorozwiniętych jego dynamika jest ściśle związana ze stylem życia. Największy wpływ ma palenie tytoniu, mała aktywność fizyczna, stres, szybkie tempo życia oraz szeroko pojęte błędy dietetyczne.Wszystkie wymienione czynniki powodują wzrost krzepliwości krwi, nagły wzrost ciśnienia tętniczego krwi, obniżają poziom „dobrego cholesterolu” i podwyższają stężenie „złego cholesterolu”. Przyczynia się to do szybkiego rozwoju blaszki miażdżycowej i zwężenia światła naczynia, a w konsekwencji do zmniejszenia przepływu krwi i niedokrwienia. Klinicznie objawia się to udarem mózgu, zawałem mięśnia sercowego, chorobą wieńcową czy chromaniem przestankowym (ból nóg podczas chodzenia, związany z niedokrwieniem i ustępujący po krótkim odpoczynku). Ponadto, blaszka miażdżycowa może powodować ostre stany na skutek oderwania się jej fragmentu z prądem krwi i zatkania tętnicy o mniejszej średnicy.

Blaszka miażdżycowa w obrębie lewej tętnicy szyjnej wspólnej, na jej ścianie tylno-przyśrodkowej w przekroju podłużnym (A) i poprzecznym (B). Strzałki oznaczają przyścienna skrzeplinę, grot strzałki zwapnienie w jej obrębie.

Początkowo zmiany są subtelne, rozwijają się bowiem w samej ścianie tętnicy, a konkretniej w śródbłonku i błonie środkowej. Na skutek uszkodzenia naczynia dochodzi do nadmiernej, zapalno-proliferacyjnej odpowiedzi. Czynniki, które uszkadzają śródbłonek to: stres oksydacyjny jako efekt nadciśnienia tętniczego, cukrzycy i hipercholesterolemii, podwyższony poziom wolnych rodników, toksyny uwalniane podczas palenia tytoniu. Ultrasonografia dopplerowska stała się bardzo efektywnym narzędziem do oceny światła i ściany naczynia. Dokonuje się oceny i grubości kompleksu śródbłonek-błona środkowa (intima-media thickness, IMT) na długo przed pojawieniem się jakichkolwiek objawów. Badanie wykonuje się w obrębie tętnicy szyjnej wspólnej (CCA). Pogrubienie kompleksu IM powyżej wartości 0,9 mm może sugerować wczesne stadium miażdżycy.

 

Pomiar grubości kompleksu śródbłonek-błona środkowa (IMT)

Kolejnym etapem w rozwoju miażdżycy jest odkładanie się płytki miażdżycowej, „rosnącej” do światła naczynia, w różnym stopniu je zwężając. Badanie blaszki miażdżycowej w usg dostarcza dużej ilości informacji zarówno na temat jej wyglądu jak i zaburzeń przepływu, jakie może ewentualnie powodować. Oceniając stabilność blaszki miażdżycowej wykorzystuje się pewne cechy morfologiczne. Wieloletnie analizy dowiodły, że na stabilność blaszki miażdżycowej ma wpływ m.in. jej budowa. Stabilna blaszka miażdżycowa, czyli taka, która charakteryzuje się niskim prawdopodobieństwem pęknięcia posiada w swoim składzie mało substancji lipidowych i jest pokryta grubą otoczką włóknistą. Stanowi ona małe ryzyko powstania zatoru. Z kolei bogatotłuszczowy rdzeń i cienka „czapeczka” włóknista sprzyjają powstawaniu pęknięć i krwotoków do blaszki. Tym samym ryzyko oderwania się materiału zatorowego wraz z prądem krwi wzrasta. Istotnym jest wczesne rozpoznanie blaszek miażdżycowych i rzetelna ocena dynamiki procesu miażdżycowego, gdyż leczenie w obu przypadkach znacząco się różni. W niezliczonej ilości publikacji medycznych udowodniono mocną pozycję badania USG Doppler w diagnostyce naczyń.

Wyraźnie niestabilna blaszka miażdżycowa w okolicy zatoki tętnicy szyjnej wspólnej z ogniskiem krwotocznym w części dystalnej.

Proces miażdżycowy rozwija się latami, w różnym stopniu, w różnych tętnicach. Powiększające się blaszki miażdżycowe coraz bardziej zwężają naczynie, które doprowadza krew do ważnych organów. Najistotniejsza jest odpowiedź na pytanie, jak dużo krwi płynie za zwężeniem. Sama blaszka i zwężenie nie jest aż tak istotne, jeśli nie powoduje istotnych zaburzeń hemodynamicznych lub nie stanowi zagrożenia zatorowego. Objawy, jakie mogą się pojawić zależą od miejsca, którego dotyczy naczynie zmienione miażdżycowo. Zmiany miażdżycowe w tętnicach szyjnych są odpowiedzialne za powstawanie przemijającego ataku niedokrwienia (TIA – transient ischemic attack). Charakteryzuje się nagłym początkiem oraz samoistnie ustępuje w ciągu 24 godzin. Jeśli objawy nie wycofują się całkowicie lub napad trwa dłużej, określa się go udarem mózgu. Objawy TIA zależą od obszaru mózgu, który ulega niedokrwieniu, najczęściej pojawiają się zaburzenia mowy i osłabienie mięśni jednej połowy twarzy, niedowładem kończyny, a także zaniewidzenie na jedno oko. W kończynach dolnych symptomy pojawiają się dopiero przy znacznym wysiłku fizycznym, gdy mięśnie potrzebują więcej tlenu i substancji odżywczych a zwężone naczynie nie nadąża z ich dostarczaniem. Pojawia się ból, który nagle ustępuje po odpoczynku (chromanie przestankowe). Z rozwojem miażdżycy ból pojawia się przy coraz mniejszym wysiłku, aż w końcu jest ciągły i w spoczynku.

Innym ważnym schorzeniem wynikającym z nieprawidłowości w obrębie ściany naczyń są tętniaki. To workowate poszerzenia światła tętnicy (rzadziej żyły) na skutek osłabienia jednej z warstw tworzącej ścianę. Przyczyną takiego zjawiska może być wspomniana wcześniej miażdżyca. Na skutek ciśnienia przepływającej krwi tworzy się uwypuklenie w miejscu zmniejszonego oporu i powstanie tętniaka. Często tworzenie się tętniaka to proces wieloczynnikowy, gdzie dodatkowo mogą współistnieć nieprawidłowości rozwojowe i stany zapalne w naczyniach. Tętniaki teoretycznie mogą dotyczyć każdego naczynia, jednak najważniejsze miejsca to tętnice mózgu, aorta, tętnice nerkowe, biodrowe i kończyn dolnych. Tętniak nie musi być objawowy, jednak stanowi poważne zagrożenie dla życia i zdrowia, kiedy się powiększa i/lub rozwarstwia się (grozi pęknięciem). Wobec tego istotne jest jego regularne monitorowanie i ocena przyrostu np. rocznego, aby w odpowiednim czasie wdrożyć interwencję chirurgiczną.

przekrój poprzeczny

Tętniak aorty brzusznej poniżej odejścia tętnic nerkowych, nie obejmuje tętnic biodrowych wspólnych – preparat sekcyjny.

Żyły

Zakrzepica żylna polega na tworzeniu się zakrzepów w głębokich naczyniach żylnych, najczęściej łydek. Często powstałe zakrzepy mogą wędrować z prądem krwi ku górze
w kierunku żył udowych i biodrowych. Bardzo niekorzystną manifestacją zakrzepicy żył głębokich jest dotarcie zakrzepów do naczyń płucnych i wywołanie groźnej zatorowości płucnej. Objawami zakrzepicy żył kończyn dolnych może być:

  • ból łydki podczas chodzenia i jej obrzęk
  • ból podczas ucisku kończyny, również w spoczynku
  • wzmożone ucieplenie
  • widoczne poszerzenie żył powierzchownych
  • Niekiedy stany pod/gorączkowe

Hipoteza dotycząca powstawania zakrzepów została wysunięta w XIXw. przez Virchowa w postaci triady pewnych warunków: spowolnienie przepływu krwi, nadmierna krzepliwość i uraz naczynia. Wobec tego wszystkie okoliczności, w których będą spełnione wymienione czynniki, będą sprzyjać zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej. W życiu codziennym najczęściej dotyczą osób unieruchomionych (w opatrunkach gipsowych, długo leżących po zabiegach, podczas długich podróży autem i samolotem – powyżej 7 godzin). Ponadto czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zakrzepicy jest starszy wiek, palenie tytoniu, otyłość, siedzący tryb życia, praca stojąca, brak aktywności fizycznej, doustne środki antykoncepcyjne, niedowład kończyny, choroba nowotworowa i wiele innych.

Schematyczne przedstawienie fragmentu żyły podudzia wraz z zastawkami i przyścienną skrzepliną. Skrzeplina w świetle lewej żyły udowej, naczynie niepodatne na ucisk.

Zaleganie skrzeplin w żyłach może powodować niszczenie zastawek żylnych i w konsekwencji niewydolności żylnej. Krew nie jest pompowana przez mięśnie w jednym kierunku do sercowym, który zapewniają zastawki w żyłach. Pojawia się refluks, czyli przepływ wsteczny, zgodnie z grawitacją ku dołowi. Krew z układu głębokiego żył przepływa nieprawidłowo do systemu żył powierzchownych. Pojawiają się wówczas żylaki, czyli poszerzone naczynia o krętym przebiegu. Głównie stanowią problem estetyczny. Mogą natomiast nierzadko powodować stany zapalne w obrębie łydek, obrzęk i owrzodzenia skóry.

KONTAKT

Zapraszamy do gabinetu

96-300 Żyrardów
ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 5

kom +48 698 823 447

kontakt@diagnostiq.pl

KONTAKT
Zapraszamy do gabinetu

96-300 Żyrardów
ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 5

kom +48 698 823 447

kontakt@diagnostiq.pl